بقعه چهار پادشاهان یا بقعه چهار اولیا که در شهرستان لاهیجان (45 کیلومتری شهر رشت) واقع شده است از جمله جاذبه های تاریخی و همچنین از مکان های مقدس و باستانی گیلان به شمار می آید. این بقعه مدفن چهار تن از شاهان کیایی بیه پیش است و در سال1317 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست. این مسجد زیبا در محله میدان وحدت، ابتدای خیابان کاشف لاهیجان و روبروی مسجد جامع و حمام گلشن قرار دارد.
بقعه چهار پادشاهان ابتدا مرقد سید خور کیا بود که نسب ایشان به امام حسن مجتبی(ع) میرسد. ایشان در سال ۶۴۷ در بقعهای متصل به مسجد به خاک سپرده شدند. سپس در سال ۷۹۱ یعنی ۱۴۴ سال بعد، سید علی کیا بنیانگذار سلسله آل کیا که نسب ایشان به امام سجاد(ع) میرسد، رحلت نمودند. حجرهای سمت چپ حجره قبلی ساختند و وی را در آن به خاک سپردند. سپس در سال ۸۲۹ یعنی ۳۸ سال بعد، سید ابوتراب ابن سید علی کیا را کنار پدرش دفن و چون سید رضی کیا پادشاه گیلان در همان روز رحلت کرده بود، وی را نیز در همان حجره دفن نمودند. ز اینجا این بقعه به نام چهار پادشاهان معروف است چون یکی از آنها سید رضی کیا پادشاه گیلان و سه نفر دیگر از اولیای مشایخ دین بودند و در ایران خصوصاً گیلان مرسوم بود که پیشوایان دین را پادشاه مینامیدند؛ لذا این سه نفر را نیز پادشاه خواندند و بدین جهت نام چهار پادشاه بر این مکان برگزیده شد.
بنابراین بقعه چها پادشاه مزار ۴ تن از بزرگان لاهیجان است: سید خور کیا (647 هجری قمری)، سید علی حسینی (791 هجری قمری) ، سید رضا حسینی (829 هجری قمری) و سید رضی کیا (829 هجری قمری).البته عدهای دیگر از سادات کیایی نیز در این محل دفن شده اند.
بنای اصلی بقعه به شکل مستطیل با چهار اتاق و ایوان در جهت شمالی است و ورودی بنا از طرفین است. بنای اصلی در ضلع جنوبی حیاط واقع شده، ایوان بزرگی با شش ستون در ضلع شمالی بنا قرار گرفته و ستونهای آن به ارتفاع ۸۰ سانتی متر کاشیکاری شده که گفته می شود کاشیهای استفاده شده در این بنا نیز متعلق به دوره قاجاریه است.
اتاق و ایوان از ساخته شده از سفال و ستونها نمایی از سنگ دارند. همچنین این بنای تاریخی بامی سفالین دارد. صندوقهای چوبی قبور به زیباترین شکل منبت کاری و گره چینی و متبرک به آیات الهی شدهاند. در حاشیه بالایی ایوان اشعار ترجیح بند محتشم کاشانی به شکل گچ بری به خط نستعلیق نوشته شده است و کاشی کاریهای هفت رنگ و با نقوش گل و مرغ از دیگر زیباییهای این بناس. بر روی دیوار ایوان نیز مراسم مذهبی به تصویر درآمده است. در اطراف اتاق سید خورکیا نقاشیهایی زیبا از میدان رزم کربلا و سواران آن حادثه دیده میشود.
کتیبههای صندوقها، خوش خط و متعلق به قرن هشتم و اوایل قرن نهم هجری قمری است. درهای ورودی چوبی است و کنده کاری دارد. تاریخ کتیبه یکی از آنها ۱۰۱۵ هجری قمری است. این مزار دو قرآن قدیمی دارد که به خط کوفی است و چند صفحهای از اول و آخر آن افتادهاست و قرآن دیگر مورخ سال ۸۸۳ هجری قمری است. در ضلع شرقی بنای چهارپادشاه اتاقی جداگانه وجود دارد که دارای صندوقی چوبی و سنگ قبرهای مرمر زیادی است . بقعه یکی از پادشاهان مربع شکل با چهار صفحه در چهار جهت اصلی میباشد و سقف آن صاف و چوبی است. ضریح چوبی بزرگی در وسط آن بقعه نصب شدهاست. در بقعه دیگر، دو پادشاه به خاک سپرده شدهاند و دو صندوق چوبی در وسط این اتاق مستطیلی در امتداد یکدیگر قرار دارد که یک صندوق آن دارای منبت کاری بسیار ظریف و کتیبههایی در وسط و دور تا دور آن به خط کوفی است. در جنوبی این اتاق منبت کاری و دارای کتیبهاست. از اتاق کناری آن که کنار مقبره میباشد اکنون به عنوان مسجد استفاده میکنند.
برای دسترسی به این بقعه زیبا و دیدنی می بایست به استان گیلان و شهرستان لاهیجان، میدان وحدت سفر کنید.