در مرکزی ترین نقطه شهر رشت، میدان بزرگ و باشکوهی وجود دارد که به دلیل وجود ساختمان شهرداری در ضلع غربی آن به آن میدان شهرداری گفته می شود. این میدان زیبا ساختمان های قدیمی و زیبایی را در دور خود جای داده که معروف ترین آن ها، "کاخ شهرداری" یا "عمارت شهرداری" با برج ساعت معروف خود است.
کاخ شهرداری بین سال های 1286 تا 1305 خورشیدی به دستور اداره بلدیه رشت، در میدان شهرداری ساخته شد. ساخت این بنا 19 سال به طول انجامید و بر طبق خبر مندرج در روزنامه پرورش شماره 135 چهارشنبه اول تیر ماه 1305، اداره بلدیه رشت در این تاریخ به ساختمان جدیذ خود انتقال یافت و از همان زمان این ساختمان اداره شهرداری شهر رشت می باشد.
کاخ شهرداری توسط یک معمار ارمنی- آلمانی مقیم رشت به نام آرتم سرداراف و با الهام از معماری نئوکلاسیک اروپا به ویژه معماری ساختمان های سن پترزبورگ روسیه ساخته شد.
بعد از سه سال از ساخته شدن مجموعه ساختمان های میدان شهرداری رشت، در سال 1308 ساعتی به این مجموعه اضافه شد. این ساعت هنوز هم فعال است و راس هر ساعت به صدا در می آید. در واقع برج ساعت رشت، راس هر ساعتی به اندازه ی عدد ساعت، زنگ هایش نواخته می شود.
میدان شهرداری وسعتی برابر با هفت هزار متر مربع دارد و ساختمان های قدیمی دیگری از جمله ساختمان پست و تلگراف (1312-1310)، کتابخانه ملی رشت و هتل ایران (1314-1308) نیز در آن قرار گرفته اند. اداره پست رشت که در ضلع شمالی این میدان قرار گرفته، نیز در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است (25 اسفند 1379 و شماره ثبت 3479).
این مجموعه که اکنون سنگفرش شده هم در شب و هم در روز بسیار دیدنی است. در جای جای این محوطه تندیس ها و مجسمه هایی از زنان و مردان گیلانی قرار گرفته است. در میدان فواره و جشنواره های مختلف بر پاست و محیطی بسیار زنده و مفرح دارد. در نزدیکی این میدان هم بازار سنتی رشت و پاساژ ها و مغازه هایی برای خرید و گشت و گذار است.
مجموعه شهرداری مربوط به دوره پهلوی است. این اثر در تاریخ 26 آذر 1356 با شماره ثبت 1516 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.