برج کبوتر خانه میبد از بناهای تاریخی دوره قاجاریه محسوب می‌شود و در جنوب شرقی باروی قدیم شهر میبد قرار گرفته است. این برج به صورت استوانه ای و در ۳ طبقه با ارتفاع حدود ۸ متر ساخته شده که در درون آن حدود ۴۰۰۰ لانه کبوتر به شکل مستطیل قرار دارد.
یکی از ویژگی های این بنا خط سفید دور برج است که علاوه بر کمک به جذب کبوتران مانع نفوذ خزندگان به داخل برج می شود.
طراحی این کبوتر خانه به گونه ای است که درون آن در تابستان خنک بوده و همچنین در فصل زمستان کبوتران از ورزش بادهای سرد در امان هستند.
در بام این ساختمان چهار برج کوچک و یک برج بزرگ طراحی شده که فقط امکان تردد کبوترها وجود داشته و پرندگان بزرگتر و یا مهاجم اجازه ورود پیدا نمی کردند.
زمانی که کبوترها احساس خطر می کنند به طور ناگهانی به پرواز در می آیند که این امر موجب ایجاد ارتعاش و ترسیدن پرندگان برج می شود و علاوه بر مردن بسیاری از آنان، ماده ها نیز نابارور می شوند. برای رفع این مشکل علاوه بر ساختن یک طبقه در میانه برج طاق هایی بین استوانه خارجی و داخلی ایجاد کرده اند تا از ارتعاشات جلو گیری کنند و همچنین بنا محکم تر شود.
در قسمت بیرونی و در ضلع غربی برج اتاقکی بزرگ ساخته شده که حدود یک متر از سطح زمین فاصله دارد و محوطه زیر آن را با زغال و خاکستر گرم نگه می داشتند. فضای درون اتاق برای خشک کردن فضولات جمع آوری شده مورد استفاده قرار می گرفت.
برج کبوتر خانه یزد بهترین نوع کود را در ایران تولید می کرد. کبوتر خانه علاوه بر اهمیت تاریخی در علم کشاورزی نیز تحول بزرگی ایجاد نمود. این برج تاریخی به دلیل پناه دادن به کبوترها و پرندگان بی پناه در سامانه ارزیابی سازمان یونسکو در جهت حمایت و ساماندهی حیوانات نیز حائز رتبه گردیده است. این بنا از سایر بناهای شبیه خود در دیگر نقاط کشور سالم تر مانده و مرمت آن نیز به خوبی صورت گرفته است به همین دلیل جذابیت زیادی برای بازدید کنندگان دارد.
برج کبوتر خانه یزد در تاریخ ۱۰ آذر ماه سال ۱۳۶۴ هجری شمسی با شماره ۱۶۹۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
.jpg)
_01.jpg)
