گنبد الله وردی خان که با خشت های مس ساخته شده، بالای رواق الله وردیخان قرار دارد. این رواق در قسمت شمال شرقی حرم مطهر و شرق رواق توحید واقع شده که به نام گنبد الله وردی خان شناخته میشود.
الله وردی خان از مردمان ارمنی گرجستان بود که در جوانی به عنوان غلام فروخته شد. پس از سال ها دست تقدیر او را به درگاه شاه طهماسب اول میآورد و از غلامان پادشاه میشود. در این زمان تغییر آیین داده و به دین اسلام ایمان میآورد. خلق و خوی شایسته او مانند صدیق، فداکار و عاقل بودن، موجب شد که الله وردی خان را به ریاست غلامان خاص شاه بگمارند. او آن چنان لیاقتی از خود نشان داد که در نهایت به مقام حاکم فارس و فرماندهی سپاه و ارتش در زمان شاه عباس صفوی دست یافت. نام نیک وی به عنوان سرداری نامی، درستکار، فداکار و کاردان در دوره شاه عباس، در کتاب های تاریخی آمده است. الله وردی خان از سال 1013 هجری قمری ساخت رواق را در مشهد آغاز کرد. ساخت بنا تا زمان فوت او در سال 1021، به طول انجامید. پس فوت وی در شیراز، بنابر فرمان شاه عباس، پیکرش را به مشهد برای دفن در صفه جنوبی گنبدی که خود بنا کرد، منتقل کردند.
این بنا با معماری کثیر الاضلاعی، دارای شکوه و زیبایی خاصی است که بیشتر آن مربوط به سقف ساختمان میباشد. سقف داخلی بنا مملو از مقرس کاری های بسیار ظریف و جذاب و سقف خارجی پوشیده از مس به همراه ترنج های برجسته است. یک خورشید در مرکز سقف داخلی بنا طراحی شده است که مقرس کاری ها در هشت ردیف دور تا دور آن قرار گرفتهاند. همچنین سقف گنبد با نقوش هندسی،گیاهی، حیوانی مزین است. تاریخ ولادت و شهادت امامان معصوم (ع)، آیات و برخی احادیث معتبر که بر روی کتیبه های لاجوردی دور تا دور رواق و دیگر قسمت ها نوشته شدهاند، بر معنویت آن افزوده است. سقف تمام غرفه های اطراف رواق بجز یکی از آن ها مزین به مقرس کاری و نوشته هایی از سوره توحید و جمعه به خط ثلث و نستعلیق هستند. از سنگ مرمر برای تزیین ازاره رواق و از کاشی های معرق برای بالای ازاره ها استفاده شده است. کف ساختمان نیز پوشیده از سنگ مرمر سفید میباشد. طول رواق 11 متر، عرض آن 9 متر، ارتفاع از کف تا سقف حدود 16.5 متر و مساحت بنا به علاوه فضا اطراف آن 171 متر مربع محاسبه شده است.
در قسمت شمالی این رواق، صحن کهنه، در جنوب آن رواق دارالسعاده، در شرق گنبد دارالضیافه و در غرب رواق حاتم خانی قرار دارند.
برای بازدید از گنبد الله وردی به شهر مشهد، شمال حرم مطهر، بین رواق پشت سر و صحن عتیق، مراجعه نمایید.