مدرسه عباس قلی خان شاملو از بناهای تاریخی و مدارس علوم دینی مشهد است که در ابتدای خیابان نواب صفوی و حاشیه زیر گذر قرار دارد. این بنا که یکی از شاهکار های معماری محسوب می‌شود توسط "عباس قلی خان شاملو" در سال ۱۰۷۷ هجری قمری به دستور شاه سلیمان صفوی ساخته شده و نام سازنده آن در کتیبه سر در ورودی مدرسه ذکر شده است. این مدرسه که یکی از مراکز حوزه علمیه مشهد محسوب می‌شود در نزدیکی حرم مطهر رضوی قرار دارد و بیش از صد طلبه در این مدرسه به فعالیت می پردازند.
بنای مدرسه در دو طبقه، و در چهار ضلع دارای چهار ایوان است و به سبک معماری دوران صفویه ساخته شده که بیش از صد حجره را در خود جای داده است. رو بروی هر حجره غرفه ای دیده می‌شود که مشرف به صحن مدرسه قرار گرفته است. این بنا که بیش از سیصد و شصت سال قدمت دارد تماما از آجر ساخته شده و دارای تزییناتی اعم از کاشیکاری و مقرنس کاری بر سر در ورودی ایوان ها و حجره ها و رواق ها است. کاشی ها از نوع معرق بوده و با رنگ های مختلف تزیین شده اند.
این مدرسه دوازده راه پله دارد که طبقات را به هم متصل می کند و دارای سه ایوان بزرگ است که برای تدریس و بر پایی مجالس درس ساخته شده است. در سال ۱۳۳۴ هجری شمسی کتابخانه مدرسه عباس قلی خان توسط سید حسن محدث تاسیس شد و کتاب های اولیه آن توسط فردی به نام سید علی بهشتی وقف شد. در جریان توسعه حرم و عریض کردن خیابان نواب صفوی سر در این مدرسه بدون تخریب شکل ظاهری به عقب برده شد و اکنون سر در این مجموعه در حاشیه ضلع جنوبی خیابان قرار گرفته است. این محله یکی از قدیمی ترین محله های مشهد است که خیابان آن در زمان شاه عباس صفوی بنا شده است. مدرسه عباس قلی خان را از جمله آثار معماری مشهد می توان نام برد که تحت نظارت سازمان میراث فرهنگی استان خراسان قرار دارد.
این اثر در تاریخ ۲۶ تیر ماه سال ۱۳۵۷ با شماره ثبت ۱۶۱۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
_01.jpg)