امامزاده صالح، زیارتگاهی مشهور و قدیمی در شهرستان شمیرانات تجریش است. این زیارتگاه، از جاهای دیدنی تهران است و روزانه زائران زیادی را در خود میپذیرد. در اطراف این امامزاده، بناهای دیگری هم وجود دارند که یک مجموعه جذاب و دیدنی پدید آوردهاند و بازار تجریش و مجتمعهای تجاری آن را شامل میشوند. این زیارتگاه، آرامگاه یکی از فرزندان امام موسی کاظم (ع) و برادر امام رضا (ع) بوده و در سال 1351 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
طبق اسناد موجود در کتب تاریخی، این امامزاده در اردبیل سکونت داشته است. پس از شهادت ایشان، سرش را برای حاکم ری فرستادند و شیعیان و دوستداران خاندان ائمه آن را در روستایی نزدیک ری (میدان تجریش امروزی) به خاک سپردند. گفته میشود که پس از این اتفاق، تعدادی از فرزندان ایشان به تهران آمدند و برخی از بقعههای تهران به آنها منسوب است.
تاریخچه ساخت بنای این زیارتگاه به سده هفتم و هشتم هجری برمیگردد و طاقنماها و پوشش ساختمان آن متعلق به این دورهاند. بنا بر شواهد، در امامزاده صالح کتیبهای مربوط به سال ۷۰۰ هجری قمری وجود داشته که در طی انجام تعمیرات و تغییر مدخل بنا از میان رفته است. طبق این کتیبه، ساخت این بنا همزمان با پادشاهی غازان خان صورت گرفته است.
بنای بقعه اصلی آرامگاه، ساختمان چهارگوش بزرگ و مستحکمی است که دیوارهای قطوری دارد. داخل حرم وسیع امامزاده، یک صندوق چوبی قرار دارد که قدمت آن به اواخر دوره صفویه یا افشاریه برمیگردد. ضریح آرامگاه، که اضلاع شرقی، شمالی و غربی آن مشبک نقرهای و ضلع جنوبی آن مشبک چوبی است، از موقوفات میرزا سعیدخان، وزیر امور خارجه اواخر دوره قاجار است.
در توسعه اول مسجد، حسینیه و حمام در صحن شمالی و در زمینهایی که توسط شجاع السلطنه، پسر ششم فتحعلیشاه وقف امامزاده شد ساخته شدهاست.
ایوان ورودی و رواق، در قسمت شمالی حرم قرار دارد و بالای بقعه، لوح مستطیل کاشیکاری شدهای هست که تاریخ ۱۲۱۰ هجری قمری و نام فتحعلیشاه قاجار بر آن حک شده است. فرزند فتحعلیشاه، هلاکو میرزا، در این سال دستور بازسازی و آذینکاری آن را داده بوده و گنبد را با کاشی پوشانده و در ورودی را به شمال، که حیاط موقوفه پدرش بوده، تغییر داده است.
یک درخت چنار قدیمی در محوطه این امامزاده قرار دارد که یکی از معروفترین چنارهای کهنسال ایران است و دستکم هشتصدسال سن دارد. در آثار جهانگردان مختلف به آن اشاره شده و محیط آن تقریبا ۱۵ متر است. این درخت افراد زیادی را در سایه خود جا میدهد و مؤمنین زیر آن نماز میخوانند. محوطه امامزاده صالح، در دوره قاجار قبرستان بوده و تعدادی از چهرههای برجسته ایران در آن دفن شدهاند. در دوره بازسازی امامزاده، مدفونین در حیاط و صحن اصلی از بین رفتهاند و اکنون تنها یک قبرستان در زیرزمین با نام رواق معصومیه باقی مانده است.
برای رفتن به امامزاده صالح (ع)، بهترین راه استفاده از وسایل نقلیه عمومی است و با استفاده از اتوبوسهای بیآرتی خط میدان راهآهن - تجریش و مترو میتوان به آن دسترسی پیدا کرد. بازار تجریش هم در نزدیکی این امامزاده قرار دارد و گردشگران میتوانند پس از زیارت این مجموعه، از بازار تاریخی تجریش بازدید کنند.