خانه مشروطه از بنا های قدیمی ساخته شده در دوره قاجار با قدمت 150 سال است. حاج ولی معمار، این ساختمان را در نهایت زیبایی با استفاده از سنگ، آجر و خشت بنا، با مساحت 1300 مترمربع ساخت. صاحب این ملک، حاج مهدی کوزه کنانی، از بازرگانان و آزادی خواهان آن دوره بود. ایشان علاوه بر کمک های مالی از مشروطه خواهان، خانه خود را برای برگزاری جلسات آزادی خواهان، مانند باقر خان و ستار خان در اختیارشان قرار داد. این اتفاق از زمانی آغاز شد که محمد علی شاه قاجار مجلس را به توپ بست و مشروطه خواهان برای مشورت و تصمیم گرفتن، نیازمند مکانی برای گردهمایی یودند.
در سال 1367 سازمان میراث فرهنگی مالکیت این ملک را بر عهده گرفت. سپس تغییراتی در اتاق های خانه به منظور تبدیل کردن آن به موزه انجام شد. آثاری که در این موزه قرار داده شده شامل اسناد تاریخی مربوط به مشروطه، وسایل شخصی سران مشروطه، تندیس و مجسمه ها، عکس ها، اسلحه کمری ستارخان، فرش مشروطه و ... میباشد. این مکان در سال 1375 به روی عموم مردم باز شد.
ساختمان موزه با پنجره های ارسی و درب های مزین به منبت کاری، نورگیرها، ستون های گچبری شده، ساختمان کلاه فرنگی و پنجره هایی با شیشه های رنگی، معماری باشکوه دوره قاجار در معرض نمایش قرار داده است. زیباترین قسمت این خانه طبقه دوم از سرسرا و اتاق مشرف به حیاط است که مزین به در و پنجره های مشبک با شیشه الوان میباشد. اتاق های جانبی خانه یا گوشوار دارای سقفی چوبی و هشت ضلعی های زیبا و برجسته است. درهای چوبی آن هم با طرح های برجسته اسلیمی، گل و برگ تزیین شدهاند. حوض، گل کاری ها و چمن کاری های حیاط عمارت، از دیگر ویژگی های آن است. سالن طبقه اول و دوم خانه، هر یک 6 اتاق برای نمایش آثار مشروطه دارند. در قسمتی از خانه تندیس برخی مشروطه خواهان مانند ستارخان، باقرخان، جهانگیر خان صور اسرافیل و... و در قسمتی از آن تصاویری از مخالفان مشروطه مانند مظفرالدین شاه، محمدعلی شاه و... مشاهده میشود. در این خانه زیرزمینی هم وجود دارد که به عنوان کتابخانه و پژوهشکده مورد استفاده قرار گرفته است و دارای 300 با موضوع مشروطه خواهان و 200 کتاب تاریخی و هنری میباشد.
برای بازدید از این مکان میتوانید همه روزه بجز دوشنبه و ایام سوگواری به استان آذربایجان شرقی، شهر تبریز، میدان نماز، خیابان راسته کوچه (مطهری) روبروی مسجد جامع، خانه مشروطه، مراجعه نمایید. در نزدیکی این بنا، بازار کهن تبریز قرار دارد که بازدید آن خالی از لطف نیست.
خانه مشروطه در تاریخ 21 مهر ماه سال 1354 با شماره ثبت 1171 به فهرست آثار ملی ایران افزوده شد.