موزه قاجار تبریز، از جمله موزه هایی تخصصی و موضوعی است که با تبدیل خانه تاریخی به محل نگهداری اشیا قدیمی، ایجاد شده است. این ساختمان، خانه "حسن علی گروسی" مقلب به امیر نظام گروسی بود که در دوره حکومت ناصرالدین شاه بنا شد. صاحب این ملک از دولتمردان و نویسندگان دوره قاجاریه بود. پس از سقوط حکومت قاجاریه و روی کار آمدن حکومت پهلوی، این بنا به عنوان اداره دارایی و اداره فرهنگ مورد استفاده قرار گفت. سپس در سال 1370 این خانه توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری و مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت. سرانجام در سال 1385 خانه امیر نظام گروسی به عنوان موزه قاجار بازگشایی شد.
این ساختمان دارای دو طبقه با زیر بنای 1500 مترمربع است و مساحت کل موزه را 3000 مترمربع برآورد کردهاند. ایوان بزرگ موزه دارای 16 ستون با سرستون های تزیین شده و زیبا میباشد. حوض ها، باغچه ها، آب نماها موجود در حیاط و گچ بری های نما سبب جذابیت این عمارت شده و هنر معماری ایرانی را به نمایش میگذارد. خانه امیر نظام گروسی قسمت های دیگری نیز داشت که به دلیل تخریب، اثری از آن ها باقی نمانده است.
طبقه اول عمارت برای نمایش آثار قدیمی به چندین تالار تقسیم شده است که عبارتند از: تالار سکه، بافته، چینی، آبگینه، فلزات، موسیقی و خاتم. زیر زمین عمارت نیز دارای حوض خانهای بزرگ، چندین ستون، سقفی آجرکاری شده و 6 تالار سنگ، اسلحه، رجال و فرامین، معماری و شهرسازی، قفل و فانوس میباشد.
موزه قاجار تبریز در سال 1370 و با شماره ثبت 1749 به فهرست آثار ملی کشور افزوده شد.
برای بازدید از این مکان میتوانید به استان آذربایجان شرقی، شهر تبریز، خیابان ششگلان، جنب اداره صنعت معدن و تجارت، جنب مقبره الشعرای تبریز، مراجعه نمایید. فصول بهار و تابستان برای بازدید از موزه مناسبترین زمان ها هستند. زیرا در این فصل ها درختان و گلها مملو از شکوفه و حوضها پر از آب است که زیبایی آن را دو چندان میکند.
از آنجایی که موزه قاجار در محله قدیمی ششگان قرار دارد، خانه ها و آثار کهن بسیاری را میتوان در نزدیکی آن مشاهده کرد. مقبره الشعرا و مدرسه شیخ عطار از جمله این مکان ها هستند که میتوان از بازدید آن ها لذت برد.