یکی از مناطق تاریخی و کهن استان آذربایجان شرقی قلعه بابک در دل کوهستان های منطقه ارسباران میباشد. بابک یکی از سرداران ایرانی در منطقه آذربایجان بود که در جوانی به ریاست گروه خرمیان دست مییابد. وی با رهبری سرخ جامگان یا خرمدینان، دژی محکم در کوه ساخت. او بر بخش بزرگی از آذربایجان حکومت و به مدت بیست سال در برابر لشکریان معتصم عباسی مقاومت نمود. از دیگر نام های این مکان میتوان به دژ بابک، بذ و قلعه جمهور اشاره نمود. ارتفاع این قلعه از سطح دریا 2300 تا 2700 متر میباشد که توسط دره هایی با عمق 400 تا 600 متر احاطه شده است. از جمله دلایل ساخت این قلعه در کوهستان موقعیت نظامی آن بود که سبب میشد یک سپاه 20 نفره بتوانند در برابر حملات لشکر 100 نفری مقاومت کند. قرار گیری این مکان در این موقعیت به تیر و کمان و اسلحه آن دوره دشمن اجازه نمیداد برای نگهبانان و سربازان قلعه خطرناک باشند.
حدس و گمان ها، زمان تولد بابک را به بیش از 1200 سال پیش از میلاد نسبت میدهند و عمر وی را حدود 40 سال تخمین میزنند. در سال 216 هجری، افشین، یکی از سرداران ایرانی، با آرزوی حکومت بر خراسان، به بابک خیانت کرد و او را شکست داد. پس از اسیر شدن بابک توسط عباسیان وی را با قطع دست و پایش اعدام کردند. شهرت بابک خرمدین تنها به آذربایجان و ایران محدود نشده و داستان وی به صورت افسانه از هند تا قلمرو رومیان رواج پیدا کرد. به نظر میرسد پس از کشته شدن بابک، قلعه متروکه شده است زیرا درمورد استفاده آن پس از آن رویداد، هیچ شواهدی موجود نیست.
از سال 1376 بازسازی و مرمت قلعه بابک آغاز شد و از سال 1379 نیز مراسماتی برای تجلیل از او در قلعه برگزار میشود. روزی که علاقه مندان به وی در قلعه گرد هم میآیند 15 تیر ماه است که آن را زادروز وی میدانند.
قلعه بابک تبریز در روز 25 اسفند ماه سال 1345 به فهرست آثار ملی ایران افزوده شد.
برای بازدید از این مکان به استان آذربایجان شرقی، شهر کلیبر، 50 کیلومتری شمال شهرستان اهر، حدود 200 کیلومتری تبریز مراجعه نمایید. فقط یک راه برای ورود به قلعه وجود دارد که دشوار و نیازمند به کوه پیمایی است. پس از عبور از راه اصلی و دروازه آن، گذرگاهی 100 متری و شیبدار به سمت قله وجود دارد که مراجعه کنندگان را به ورودی قلعه میبرد. فصل پیشنهادی برای بازدید از این محل، تابستان میباشد که علاوه بر داشتن آب و هوای مطبوع، فرصت دیدن سیاه چادر ها ایل شاهسون را در نزدیکی آن مهیا مینماید. با اجازه گرفتن از ساکنین آن جا میتوان وارد محوطهشان شد و محصولاتی مانند دوغ و کره محلی، ماست، گلیم، ورنی و... را خریداری نمود.