
یکی از مکان های تاریخی و گردشگری استان قزوین قلعه الموت یا حسن صباح میباشد. زمان ساخت این قلعه را به دوران پیش از حکومت ماد ها نسبت دادهاند. اما مهمترین اطلاعات در دست درباره این مکان، مربوط به قرن پنجم هجری قمری میباشد. در آن زمان این قلعه محل ایجاد دولت اسماعیلیان و اقدامات سیاسی و نظامی توسط حسن صباح بود. حسن صباح که از فرقه اسماعیلیه و یکی از مخالفان حکومت سلجوقیان به حساب میآمد به مدت 35 سال قلعه را در تصرف داشت. راه نفوذ به این مکان تقریبا غیرممکن، چهار طرف آن پرتگاه و تنها مسیری که میتوانست افراد را به آن برساند یک ورودی در انتهای ضلع شمال شرقی آن بود. برای دفاع از قلعه در صورت هجوم دشمنان، برج دیدهبانی ساخته و خندق حفر میشد. از جمله کسانی که از قلعه الموت در نوشته های خود نام بردهاند، حمدالله مستوفی میباشد که بیان نموده: «حسن صباح در سال 486 هجری قمری این قلعه را تصرف کرد و اکنون «دژ حسن صباح» نیز نامیده میشود. عمده شهرت دژ بهعلت فعالیتهای نظامی-امنیتی حسن صباح در آن بوده است». سرانجام در سال 654 هجری قمری هلاکو خان موفق به تصرف قلعه شد و آن را به آتش کشید. به همین خاطر قلعه از رونق خود افتاد و از آن پس به عنوان تبعیدگاه از آن استفاده میشد. اسناد تاریخی بیان میکنند در دوره صفویه این قلعه به زندان مبدل شد. البته کاوش های باستان شناسی از زندگی برخی افراد مهم و بلندمرتبه در این مکان خبر میدهند. علاوه بر عوامل طبیعی، حفاری هایی که به امید یافتن گنجینه قلعه الموت در دوره قاجار انجام گرفت، سبب تخریب آن شد.
مساحت قلعه الموت را 20 هزار متر محاسبه کردهاند که هم اکنون با سقف های برزنتی کل آن را پوشیده شده است. برای رسیدن به قلعه باید نزدیک به 45 دقیقه کوه پیمایی نمود. از آن جایی که این مکان بالای یک تخته سنگ بلند به ارتفاع 2163 متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد، برای آسانی مسیر، پله های سنگی ایجاد شده است. در این قسمت تابلو راهنمایی نصب شده که حسن صباح را به عنوان خداوندگار الموت معرفی مینماید. علاوه بر ارزش تاریخی، طبیعت کوهستانی اطراف قلعه بر جذابیت این منطقه افزوده است. دشت وسیع گازرخان، دره الموت و رودخانه اندج از جمله جاذبه های طبیعی هستند که از قلعه دیده میشوند.
این قلعه در روز 12 بهمن ماه 1381 با شماره ثبت 7252 به فهرست آثار ملی ایران افزوده شد.
برای بازدید از این اثر به استان قزوین، شهر قزوین، شمال شرقی روستای گازر خان (قصر خان) مراجعه نمایید. مسیر کوهستانی که گردشگران را به قلعه میرساند دارای پیچ های متعدد است. در نزدیکی این مکان دریاچه اوان وجود دارد که میتوان از آن نیز بازدید نمود. زمان پیشنهادی برای بازدید این منطقه اواخر بهار و اوایل تابستان میباشد. در نظر داشته باشید گردشگران نمیتوانند وارد بخش های داخلی قلعه بشوند.