تکیۀ معاونالملک، یکی از آثار تاریخی زیبا و باشکوه کرمانشاه است که قدمت آن به دوره قاجار برمیگردد و در بافت قدیمی شهر، در محله آبشوران قدیم و در خیابان «حداد عادل» قرار دارد. این اثر تاریخی، که در طول عمر خود فراز و نشیب بسیاری را گذرانده، در آذر ۱۳۵۴ به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده و یک مکان جذاب برای گردشگری است.
تاریخچه این تکیه به دوران قاجار برمیگردد که تکیههای متعددی در کرمانشاه ساخته شد. معینالرعایا اقدام به ساخت تکیهای در محله آبشوران کرد که در سال ۱۲۸۲ هجری خورشیدی به بهرهبرداری رسید. در آن زمان از این تکیه به منظور برگزاری آیینها و مراسمهای مذهبی و رفع اختلافات قومی و عشایری استفاده میشد. معمار و سازنده این بنا، اصغر معمار باشی بود که در سر در تکیه هم نام او آورده شده است. در سال ۱۲۸۷، بعد از صدور فرمان مشروطیت، مشروطهخواهان به رهبری ظهیرالملک اقدام به تخریب و به توپ بستن تکیه که محل تجمع مستبدان و مخالفان مشروطه بود، کردند. بر اثر این اتفاق تمامی آیینهکاریها از بین رفت و قسمتی از بنا تخریب شد. در ادامه این جریان، خانواده معاونالملک در صدد مبارزه و انتقام برآمدند، تا این که با وساطت جمعی از رجال شهر، بین خانواده معاونالملک و ظهیرالملک صلح برقرار شد. بعد از آرام شدن شرایط، تکیه سالها متروک باقی ماند تا نهایتا در سال 1320 میرزا حسن خان معاون الملک، حسینیه را خرید و به بازسازی آن اقدام کرد. در 1326، میرزا حسن خان ساختمان مجاور را خریداری کرد و بخش زینبیه و عباسیه را بنا نهاد. این تکیه، پس از تخریب در جریان مشروطه و بازسازی مجدد، تکیه معاونالملک نام گرفت و به این نام مشهور شد.
چیزی که در معماری این بنا بیشتر از همه توجه را به خود جلب میکند، کاشیکاریهای آن است که در دو نوع کاشی برجسته و کاشی هفترنگ اجرا شده. در این کاشیکاریها، تصویرسازیهای زیبا و مرتبط با موضوعات مذهبی به کار گرفته شده که نمای بسیار جذابی را ایجاد کردهاند. تصویرسازیهای تکیه، روایتگر واقعه کربلا و حوادث مربوط به آن و همچنین داستانهای قرآنی هستند. در بخش زینبیه 18 پرده کاشیکاری شده از صحنههای واقعه کربلا به نمایش درآمدهاند.
این بنا از سه قسمت حسینیه، زینبیه و عباسیه تشکیل شده است. حسینیه، صحن کوچکی است که در اطراف آن حجرههای دو طبقه و طاقنماهای متعدد قرار گرفته و تمام دیوارهای آن با کاشیهای زیبا آراسته شده است. بخش زینبیه، تنها فضای گنبددار تکیه است و با راهرو کوچکی به حسینیه وصل میشود. بنای عباسیه، به صورت صحن وسیعی است که در قسمت شرقی آن بنای دو طبقهای وجود دارد و در قسمت جنوبی آن ایوانی با دو ستون آجری قرار گرفته است. دیوارهای این بخش هم با کاشی هفترنگ تزیین شده و صحنههایی از ورود یوسف به کنعان و بارگاه علی در کاشیکاریها به تصویر کشیده شدهاند. همچنین امروزه در بخش عباسیه دو موزه فرهنگی به نام موزه مردم شناسی کرمانشاه و موزه پوشاک و زیورآلات استان کرمانشاه برپا شدهاند.