گنبد جبلیه از جادبه های گردشگری استان کرمان می‌باشد که در نزدیکی دو قبرستان صاحب الزمان و سید حسین، در دامنه کوه های مسجد صاحب الزمان واقع شده است. خیابانی که این گنبد در آن قرار دارد، از خیابان هایی با بافت قدیمی در کرمان می‌باشد. زمان ساخت و نوع کاربری این گنبد به طور دقیق مشخص نیست. برخی آن را آتشکده و یا مقبره یکی از زرتشتیان و برخی مزار سید محمد تباشیری می‌دانند. افرادی دیگر، زمان ساخت گنبد را به دوره سلجوقیان نسبت داده‌اند. از آن جایی که واژه جبلی معرب واژه گبری می‌باشد و آن را "گنبد گبر" هم می‌نامند، با اینکه شبیه به معماری دیگر آتشکده ها نیست، ممکن است متعلق به دوره پیش از اسلام باشد. احتمالات دیگر بیان می‌کند که این بنا در اواخر دوره ساسانان بنا و در اوایل ورود اسلام به ایران بازسازی گردید یا در اوایل ورود اسلام تحت تاثیر معماری ساسانی، ساخته شد. با این حال، در دوره های مختلف از جمله دوره سلجوقی اقداماتی جهت مرمت گنبد جبلیه صورت گرفت.
این گنبد، یک ساختمان هشت ضلعی، با عرض سه متر و ساخته شده از سنگ به همراه ملات گچ از بیرون و آهک از داخل است. در هر ضلع آن، یک در با عرض 2 متر وجود دارد که امروزه فقط یکی از آن ها گشوده می‌باشد. دیگر در های ساختمان به منظور مستحکم ساختن آن و پیشگیری از تخریب‌شان، با سنگ مسدود شده‌اند. گچ بری های زیبا ساختمان به مرور زمان فرو ریخته و از بین رفته‌اند. از این گنبد در کتاب هشت سال در ایران نوشته سرپرسی سایکس، اسم برده شده و درباره آن نوشته است: «از قبرستان که رد می‌شوید، یک ساختمان هشت ضلعی سنگی خواهید دید که گنبدی به شکل دو هلال بر آن قرار گرفته و قطر داخل آن 18 فوت (5.5 متر) و هر یال آن نیز 18 فوت (5.5 متر) و پوشش آن آجری و منتهی‌الیه آن دایره می‌باشد. این محل را جبلیه می‌نامند و تنها ساختمان سنگی کرمان همین گنبد جبلیه است».
گنبد جبلیه کرمان در روز 29 آذر ماه سال 1316 با شماره ثبت 296 به فهرست آثار ملی ایران افزوده شد.
برای بازدید از این بنای تاریخی به استان کرمان، شرق شهر کرمان، خیابان شهدا، مراجعه نمایید.
جاذبه گردشگری نزدیک به این مکان، قلعه دختر در فاصله 2.6 کیلومتری گنبد است. دیگر جاذبه ها مانند میدان گنجعلی خان، یخدان مویدی، بازار مسگرها، حمام وکیل، ارگ بم و موزه هنرهای معاصر کرمان در فاصله 6 تا 7 کیلومتری گنبد جبلیه قرار گرفته‌اند که می‌توان از آن ها نیز بازدید نمود.
_01.jpg)
_01.jpeg)
