کاروانسرای نفت یکی از کاروانسرای های تاریخی کشور است که در شهر ارومیه قرار دارد. این مکان یکی از آثار به جای مانده از دوره فرمانروایی قاجاریان و اوایل دوره پهلوی می‌باشد که در آن زمان، این کاروانسرا را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین کاروانسرا های شهر می‌شناختند. از آنجایی که نام اصلی این مکان در هیچ منبعی ذکر نشده است، به دلیل قرار گیری آن در کنار تاسیسات نفتی، آن را کاروانسرای نفت یا کاروانسرای جنب شرکت نفت نامیده‌اند. این مکان دارای دو ساختمان نگهبانی در جنب سردر ورودی، یک فضای نسبتا بزرگ که نقش حیاط مرکزی را دارد و توسط 27 باب حجره ها احاطه شده، می‌باشد. طبق محاسبات، مساحت عرصه و اعیان این کاروانسرا نزدیک به 2500 متر مربع است. البته بیشتر قسمت های آن به مرور زمان تخریب و به ویرانه تبدیل شده بود. علارغم تعمیراتی که در طول این سال ها صورت گرفته بود (مرمت اولیه مربوط به سال 1397)، رونق به این مکان باز نگشت.
در پاییز سال 1399 عملیات مرمت و بازسازی این بنای تاریخی باری دیگر توسط سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان غربی آغاز شد. در این پروژه، تخریب هشت طاق و قوس و جداره ها و پایه های بیرونی حجرات و بازسازی دوباره آن ها در دستور کار قرار گرفت. همچنین پایه های سنگی، آجر کاری طاق و قوس ها مرمت شدند، ترک های به وجود آمده دوخت و دوز گردیدند و عایق کاری بام و نما کاری این بنا در مساحتی حدود 150 متر مربع انجام شد. مرحله دوم عملیات بازسازی، در بهار سال جاری آغاز گردید. طبق برنامه ریزی ها، اقدامات مورد نظر در مدت 60 روز صورت می‌گیرد. با اینکه سازمان میراث فرهنگی برای انجام پروژه بازسازی این مکان، 2 میلیارد و 200 میلیون ریال اعتبار در نظر گرفته است اما وسعت بسیار کاروانسرا، سبب شده که تامین اعتبار برای سازمان میراث فرهنگی دشوار باشد. بنابراین نیاز به همکاری دیگر دستگاه های مربوطه همچون شهرداری ارومیه افزایش یافته است. از اهداف مرمت این کاروانسرا تبدیل نمودن آن به یک بازارچه خشکبار، راه اندازی اقامتگاه های سنتی و رستوران های زنجیره‌ای می‌باشد.
کاروانسرای نفت ارومیه در روز 25 اسفند ماه سال 1380 با شماره ثبت 5071 به فهرست آثار ملی ایران افزوده شد.
برای بازدید از این کاروانسرای به استان آذربایجان غربی، شهر ارومیه، چهار راه ولی عصر، به طرف جاده سلماس مراجعه نمایید.
_01.jpeg)
_01.jpg)
.jpg)