
امامزاده خضر همدان، یکی از جاذبه های گردشگری و مذهبی این استان میباشد که بر فراز یکی تپه واقع شده است. این آرامگاه به شکل یک مکعب مربع ساخته شده و هر ضلع آن چهار و نیم متر طول دارد. بر روی این بنا، یک گنبد آجری دیده میشود و درب ورودی اصلی آن کوچک و چوبی است. داخل آرامگاه یک ضریح طلایی رنگ و زیبا وجود دارد که بنا بر نوشته موجود بر آن، ضریح مذکور توسط اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان همدان ساخته و در سال 1389 در مکان کنونی قرار داده شد. بر حاشیه چهار طرف جبهه دیوار های آرامگاه میتوان تزیینات خطی زیبا و نفیسی را مشاهده نمود که یادگاری از دوره سلجوقیان و شبیه به دیگر تزیینات این دوره است. چند کتیبه این بنا نیز که با خط کوفی در سده هفتم یا هشتم هجری قمری نوشته شدهاند، اشعار فارسی را به نمایش گذاردهاند. کتیبه حاوی اشعار فردوسی نیز با خط ثلث و به صورت گچبری، نگاشته شده است و بر حاشیه بالای دیوار، از گوشه سمت راست به طرف محراب قرار دارد. فردی که در این مکان، به خاک سپرده شده، از نوادگان امام جعفر صادق (ع) با شش واسطه است و نام کامل وی "خضر بن عبد الله الأحنف ابن عیسی النقیب ابن محمد الاکبر ابن علی العریضی بن امام جعفر صادق (ع)" میباشد.
یکی از محققان ایرانی که درباره بقعه خضر تحقیق کرده، علی جهانپور است و بخشی از نوشته های ایشان درباره این آرامگاه بدین شرح میباشد: «تپه خضر از گذشته دور به ويژه از دوره سلاجقه تا به امروز به سبب داشتن زيارتگاه بقعه خضر هميشه معروف و مورد احترام خاص و عام بوده است. به نظر ميرسد پيش از به قدرت رسيدن سلاجقه تپه خضر و آنچه بر فراز خود داشته، جايگاهي معروف و قابل توجه بوده است». در تاریخ علويان و سلاجقه، دو گنبد در همدان بسیار مهم و ارزشمند بودند. یکی از این بنا ها، گنبد علويان که به سياهپوش معروف است و ديگري گنبد سبز يا گنبد سبزپوش میباشد. مکان قرار گیری دقیق گنبد سبز مشخص نیست اما به واسطه نام گنبد خضر که در فارسی به معنای سبز و سبز شدن است، احتمال میرود که گنبد خضر همان گنبد سبز معروف باشد. در یکی از اشعار خاقانی نیز به این گنبد اشاره و از آن با نام گنبد سبز یاد شده است: «دلا دوشم دلا دوشم دلادوش / به حق گنبد سبز سياهپوش» شباهت بسیاری نیز میان این مکان و گنبد علویان وجود دارد؛ با این تفاوت که به آن اندازه تزیین نشده است.
آرامگاه امامزاده خضر در روز 28 خرداد ماه سال 1354 با شماره ثبت 3/1077 به فهرست آثار ملی ایران افزوده شد.
برای بازدید از این زیارتگاه به استان همدان، شهر همدان، روستای خضر، بزرگراه امام خمینی مراجعه نمایید.