
مسجد میرزا تقی در استان همدان قرار دارد و یکی از مراکز مذهبی و گردشگری آن به شمار میآید. با اینکه این بنا را از جمله آثار تاریخی برجسته ایران میشناسند، اما افراد کمی از وجود آن اطلاع دارند. مسجد میرزا تقی در دوره فرمانروایی ایلخانان با استفاده از مصالحی همچون گچ، آجر، خشت و گل ساخته شد و هیچ گنبد و گلدستهای ندارد. مساحت این مسجد حدود 510 متر است و دارای بخش های شبستان مردانه و زنانه و یک محراب زیبا میباشد. ابعاد محراب مذکور تقریبا 220 در 180 متر است و به شکل سنگ یکپارچه از خاقانی شتری تراشیده شده به چشم میخورد. این محراب از قسمت های مهم این مسجد و از لحاظ تاریخی نیز از ارزش بالایی برخوردار میباشد که در زمان های گذشته سبب شده بود نام محراب سنگی برای این مسجد انتخاب شود. محراب مسجد میرزا تقی، از جمله محراب های طاقنمایی همراه با قوس جناقی (نیزه دار) میباشد که کتیبه ها و نقوش مختلف آن را مزین نمودهاند. سبک طراحی این محراب براساس سبک رایج در دوره ایلخانان است و به شکل مستطیل همراه با قاب بندی ها بر دیوار مسجد خودنمایی میکند. در تزیینات این قسمت نقوش اسلیمی که شامل خط ثلث و نوشته های سوره طه میباشد را میتوان مشاهده نمود. البته بخش هایی از این تزیینات به مرور زمان از بین رفته است؛ اما همچنان کتیبه شبیه به ظروف زرین فام ساوه که مربوط به سده 7 هجری قمری است، دیده میشود. بر روی کتیبهای دیگر سوره فاطر قابل مشاهده میباشد که قسمت بزرگی از آن نیز دیگر وجود ندارد. شباهت بسیاری میان کتیبه مذکور و کتیبه محراب مقبره پیر حمزه سبز پوش ابرقو، متعلق به سده 6 هجری قمری وجود دارد. کتیبه بعدی دارای نوشته هایی به خط کوفی میباشد و با قرار گیری بر پیشانی قوس طاق نمایی اصلی، توجه همگان را به خود جلب مینماید. البته بیشتر قسمت های این کتیبه با رسوب گذاری تدریجی از بین رفته و نمیتوان تمام قسمت های آن را خواند. دو فرو رفتگی بر لچکی های موجود در دو سمت طاق نمای محراب اصلی دیده میشود که تزیینات قبه مانند و ترنج های مدور یا به صورت تپه های برجسته در آن ها دیده میشوند. در دوره فرمانروایی قاجاریان تغییراتی در این ساختمان اعمال گردید و بخش هایی به آن افزوده شد.
مسجد میرزا تقی در روز 21 اردیبهشت ماه سال 1376 با شماره ثبت 1865 به فهرست آثار ملی ایران افزوده شد.
برای بازدید از این مکان به استان همدان، شهر همدان، حاشیه شرقی خیابان تختی، نرسیده به میدان امام خمینی مراجعه نمایید.