
یکی از آثار تاریخی موجود در استان لرستان، بقعه شجاع الدین خورشید میباشد که از دوره فرمانروایی صفویه باقی مانده است. با اینکه کتیبهای در ساختمان وجود ندارد اما بیان شده این بقعه در زمان شاهوردی خان که آخرین اتابک لر بود بنا گردید و در آن پیکر شجاع الدین خورشید، سر سلسله اتابکان لر (آل خورشید) به خاک سپرده شده است. این فرد در سال 580 هجری قمری حکومت را در دست گرفت و تا سال های نخستین سده ششم هجری قمری، به مدت 30 سال، فرمانروای ایالات لر کوچک که قسمتی هایی از اصفهان تا عراق را شامل میشد، بود. مردم این منطقه شجاع الدین خورشید را به عنوان فردی عدالت و دادگستری میشناختند و به او احترام بسیاری میگذاشتند. زمانی که شجاع الدین کهن سال شد، امور حکومتی را به پسر و برادرزاده خود واگذار نمود. وی سرانجام در سال 621 هجری قمری پس از 100 سال زندگی، چشم از جهان فرو بست. عدالت پیشگی او سبب شد پس از گذشت 700 سال، همچنان نام نیک وی بر سر زبان ها باشد و تا به امروز علارغم معصوم یا امامزاده نبودن شجاع الدین خورشید، مردم بسیاری برای زیارت به بقعه او بیایند. در کتاب حمید ایزدپناه به نام آثار باستانی و تاریخی لرستان، جلد سوم نیز به این موضوع اشاره شده است و بیان گردیده: «به احتمال زیاد و بنا بر آنچه عنوان شده و مشهور است این گنبد مربوط به اتابک شجاع الدین خورشید سرسلسله ی اتابکان لُر کوچک است. وی در مدت حکومت خود چنان خوش رفتاری و دادگستری کرد که به سبب عدالت او گورش از مزار متبرک لُران است». ساختمانی که بر روی مزار این فرد قرار گرفته، دارای پلانی مستطیل شکل و در داخل پلانی به شکل هشت ضلعی است که طول هر کدام از اضلاع 2.5 متر میباشد. مصالحی که در ساخت بقعه به کار رفته شامل سنگ، آجر ملات، گچ و ماسه آهک میشود. گنبدی که بر روی این ساختمان قرار گرفته، بر اساس سبک معماری نار دو پوسته بنا گردیده و 12 متر از سطح زمین فاصله دارد. در میانه این گنبد مزار شجاع الدین خورشیدی قرار گرفته که روی آن با یک صندوق چوبی کنده کاری پوشیده شده است. در اطراف این بقعه، گورستانی کهن به همراه سنگ مزار هایی تاریخی دیده میشود. برخی از این سنگ ها نقش و نگار های زیبا تزیین شدهاند و برخی از آن ها هم دارای نوشته هایی حجاری شده به خط كوفی میباشند.
بقعه شجاع الدین خورشید در روز 16 شهریور ماه سال 1376 با شماره ثبت 1920 به فهرست آثار ملی ایران افزوده شد.
برای بازدید از این آرامگاه به استان لرستان، 15 کیلومتری جنوب شهر خرمآباد، جاده کمربندی خرمآباد- اندیمشک، کیلومتر 7 فرعی جنب زندان پارسیلون، روستا گوشه شهنشاه (شینشاه) قرار دارد.