
قلعه زاغه که با نام قلعه زاخه نیز شناخته میشود، یکی از مکان های دیدنی در شهرستان کوهدشت است و از بنا های به جای مانده از دوره پیش از ورود اسلام به ایران به شمار میآید. تمام قسمت های قلعه زاغه به وسیله سنگ بنا گردیده که این سنگ ها به دو صورت حجاری شده و قلوه سنگ به کار رفتهاند. در ایجاد این مکان از سبک متفاوت با سایر بنا های موجود در استان لرستان استفاده شده و نوع طاق های آن نیز صورتی متفاوت با دیگر آثار دارد. با اینکه از نظر برخی قلعه زاغه متعلق به دوره ایلامی است، اما با وجود خصوصیات معماری بسیار که به دوره ساسانی مربوط است، احتمال ساخته شدن آن در آن دوره بیشتر میباشد. با این حساب قلعه زاغه پس از قلعه فلک الافلاک، به عنوان دومین قلعه استان لرستان که از دوره ساسانی باقی مانده شناخته میشود. البته قسمت هایی که بر روی خاک به چشم میخورد، تمام ساختمان نیست و بخش اعظم آن همچنان درون خاک قرار دارد. این بخش ها با مدفون شدن در زیر خاک، منظرهای شبیه به یک تپه را ایجاد کردهاند. کاوشگرانی که در این مکان به پژوهش پرداختهاند از احتمال وجود یک آتشکده در بخش جنوبی قلعه سخن گفتهاند. این مکان دارای چندین طاق میباشد که برخی از آن ها در زیر زمین و تعدادی بیرون از خاک هستند. برخی از طاق هایی که دیده میشوند بیش از پنج متر دهانه دارند و همه آن ها با هم پیوند خوردهاند. در های برخی از این طاق ها به سمت جنوب و تعدادی نیز به سمت شمال تعبیه شده است. متاسفانه این اثر تاریخی ارزشمند با مشکلاتی رو به رو است که دلیل وجود آن ها کم توجهی مسئولان میراث فرهنگی نسبت به نگهداری از این میراث ملی، ساخت و ساز های بی رویه و حفاری های غیر مجاز میباشد.
این سازه باستانی در سال ۱۳۴۹ با شماره ثبت ۸۹۹ به فهرست آثار ملی ایران افزوده شد.
برای بازدید از قلعه زاغه به استان لرستان، شهرستان کوهدشت، بخش رومشگان، دو کیلومتری شرق تپه باستانی شهر چغابل مراجعه نمایید.