خانه و کاروانسرای سید رضا

کاروانسرای میرزا سید رضا که امروزه به عنوان بازار طلافروشان شناخته میشود، در دوره فرمانروایی صفویه ساخته شد. البته برخی این بنا را به دلیل انجام بازسازی هایی در زمان قاجاریان، متعلق به آن دوره میدانند. دلیل نامیده شدن این مکان با اسم سید رضا، بازسازی شدن کاروانسرا توسط میرزا سید رضا در حدود سال 1300 هجری قمری (به گفته برخی بین سال های 1250 تا 1295 هجری خورشیدی) است. این فرد با اختیاراتی که از جانب محسن ميرزا مظفر الملک دریافت کرده بود، اداره شهر را در دست داشت. او از اهالی تفرش به حساب میآمد و مسئولیت نايب الحكومه بروجرد را در دهه 1270 بر عهده داشت. سید رضا به عنوان یک منشی زبردست و با فضل شناخته میشد که امروزه خانواده او را میتوان تیره بزرگی از شهر خرم آباد دانست. سید رضا حین بازسازی کاروانسرا به معماری وقت قاجار توجه لازم را داشت و از آن بهره گرفت. او خانه خود را نیز در مقابل این بنا ایجاد کرده بود. این فرد در اسفند ماه سال 1276 چشم از جهان فرو بست و مردمان پیکرش را در شهر بروجرد به خاک سپردند. در بازار سید رضا 24 دهنه دکان وجود دارد که یک صحن بزرگ را احاطه نمودهاند. در دورهای که این بنا بازسازی شد، کاروانسرا در موقعیت جغرافیایی مناسبی قرار داشت و کاروانیان بسیاری برای اقامت از آن استفاده میکردند. بعد ها خانه میرزا سید رضا تغییر کاربری داد و از آن به عنوان شهربانی خرم آباد استفاده شد.
بازاری که هماکنون در کاروانسرا وجود دارد، دارای 1500 متر مساحت است که میتوان خانه سید رضا را در ضلع شمالی آن مشاهده نمود. مساحت این خانه نیز حدود 450 متر محاسبه شده و بر روی در ورودی آن دو طاقنمای بزرگ و زیبا مشاهده میشود.
کاروانسرا سید رضا از جمله آثار به ثبت رسیده در فهرست آثار ملی ایران میباشد که شماره ثبت آن 1932 است.
برای بازدید از این مکان تاریخی به استان لرستان، شهرستان خرم آباد، حافظ، بین خیابان فردوسی و 24 متری حکیم، حد فاصل میدان بزرگ و محله پشت بازار و درب دلاکان، مراجعه نمایید. از آن جایی که این میراث تاریخی در متراکم ترین منطقه شهر خرم آباد واقع شده، آثار تاریخی بسیاری در نزدیکی آن دیده میشود. قلعه فلک الافلاک، حمام گپ و بازار گپ، خانه پور ابو القاسمی، خانه کشفی ها، مقبره بابا طاهر، خانه آخوند ابو، حمام باشی، گرمابه نویی، زورخانه طیب، کاروانسرا و بازار روز خرم آباد از جمله این آثار هستند که گردشگران میتوانند از آنها نیز بازدید نمایند. همچنین بازار های مذکور مکان مناسبی برای خرید یادگاری و سوغات شهر خرم آباد به حساب میآید.