
خانه ارشادی واقع در شهر اردبیل یکی از جاذبه های تاریخی و گردشگری این شهر به حساب میآید و محلهای که در آن قرار گرفته از جمله قدیمیترین محله های شهر اردبیل محسوب می شود. خانه ارشادی از بنا های به یادگار مانده از دوره فرمانروایی قاجاریان و دارای نما و معماری داخلی بسیار زیبا و چشمگیر میباشد. در گذشته این بنا از جمله خانه های اربابی بود که وسعت و گستردگی بیشتری داشت. به مرور زمان قسمت هایی از این خانه آسیب دید و از بین رفت. همچنین برخی قسمت های این خانه از آن جدا شد. سرانجام در سال ۱۳۷۸ عملیات بازسازی این بنای ارزشمند آغاز گردید و دو سال بعد در فهرست آثار ملی ایران قرار داده شد. سپس گردشگران بسیاری برای بازدید از آن خانه به عنوان یکی از مراکز فرهنگی و تاریخی به استان اردبیل سفر کردند. مصالحی که در ساخت خانه ارشادی مورد استفاده قرار گرفته شامل پی های سنگی، ملات ماسه و آهک به منظور پی ریزی میباشد. دیوار های بیرونی خانه نیز از آجر و دیوار های داخلی از خشت بنا گردیدهاند. در نمای ساختمان میتوان سنگ بازالت سیاه تیشه ای با تراش دسته که به آن زیبایی خاصی بخشیده، مشاهده نمود. این نوع سنگ ها در جداره بیرونی خانه نیز در چهار ردیف وجود دارند و توسط یک قرنیزه ده سانتیمتری پوشیده شدهاند.
دیگر عناصر زیبایی خانه ارشادی شامل شیشه های رنگی، طاق نما ها، در و پنجره های چوبی و مقرنس های گچی میشود. چوب هایی که برای در و پنجره ها به کار رفتهاند مزین به طرح های اسلیمی هستند. تعدادی بخاری دیواری در شاه نشین خانه وجود دارد و حیاط آن نیز با نما های گچی و آجری منظرهای زیبا را به وجود آورده است. تا دوره قاجار افرادی در خانه ارشادی سکونت داشتند. سپس در دوره پهلوی دوم با واگذار کردن این مکان به وزارت آموزش پرورش برای مدتی از آن به عنوان مدرسه بهره برداری شد. همچون دیگر آثار تاریخی، این ساختمان نیز در طول زمان متحمل آسیب هایی شد. سپس در سال ۱۳۷۸ هجری خورشیدی سازمان میراث فرهنگی اقدام به مرمت خانه نمود. هم اکنون از این مکان به عنوان موزه استفاده میشود که علاقهمندان به تماشای تاریخ معماری شهر اردبیل از آن بازدید میکنند.
این بنای تاریخی در روز ۱۰ دی ماه سال ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۶۶۸۶ به فهرست آثار ملی ایران افزوده شد.
برای بازدید از خانه ارشادی به استان اردبیل، شهر اردبیل، محله اوچدکان مراجعه نمایید. تعدادی جاذبه گردشگری دیگر از جمله بازار اردبیل، پل یدی گز، کلیسای مریم مقدس، موزه صنایع دستی و مجموعه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی در نزدیکی این خانه قرار گرفتهاند که میتوان از آن ها نیز بازدید نمود.