
خانه نوری زینال که با نام خانه خوئی نیز شناخته میشود، از جمله جاذبه های دیدنی در استان اردبیل است. این خانه در سال ۱۳۱۹ هجری قمری بنا گردید که تاریخ مذکور را میتوان بر روی شیشه های تالار به صورت حک شده مشاهده نمود. آقای خوئی کسی بود که این عمارت را ساخت و اسم او همچنان برای نامیدن خانه استفاده میشود. مدتی بعد از آن، آقای مناف زاده این بنا را به تملک خود درآورد. در طی دورهای که آقای مناف زاده در این خانه سکونت داشتند، در برخی قسمت های آن تغییراتی را اعمال کردند. جایگزین کردن تیرچه های چوبی به کار رفته در برخی قسمت های سقف با تیرچه های نو و اضافه کردن سرویس بهداشتی و حمام در داخل خانه از جمله این تغییرات هستند. آقای نوری زینال که آخرین مالک این عمارت بود، در سال ۱۳۶۰ آن را خریداری کرد و تا سال ۱۳۸۴ از آن به عنوان منزل مسکونی استفاده نمود. سردری که هم اکنون در قسمت ورودی بنا قرار دارد از سیمان ساخته شده و درب ورودی نیز فلزی میباشد. در گذشته سردری قدیمی با دربی چوبی در ورودی خانه تعبیه شده بود که در سال های اخیر از بین رفت. پس از درب ورودی یک هشتی مستطیل شکل قرار گرفته و چهار پله آن را به حیاط متصل میکند. در سمت چپ ورودی یک اتاقک به چشم میخورد که به هشتی مذکور متصل است. کاربرد این اتاقک در گذشته محل انبار و تنور خانه بود. حیاط خانه نوری زینال به شکل مستطیل طراحی شده و دو طاقچه بزرگ را در خود جای داده است. حوض قدیمی خانه که در وسط حیاط وجود داشت از بین رفته و به جای آن حوضی سیمانی و جدید قرار دارد. چندین درخت قدیمی همچنان زینت بخش حیاط این عمارت هستند. با رفتن به بخش غربی حیاط، به عمارت اصلی میرسیم که قسمتی از آن یک طبقه و قسمتی دیگر دو طبقه است. نمای عمارت آجری و ساده بوده که با وجود سادگی، بسیار زیبا به نظر میرسد. در کنار آن، شیشه های رنگی که در این بنا تعبیه شدهاند، به نمای آن جلوه بیشتری بخشیدهاند. برای ورود به داخل ساختمان دو در وجود داشت که یکی از آن ها همراه با از بین رفتن بخشی از بنا، تخریب شد. در گذشته بخش های عمارت نوزی زینال شامل شاه نشین مرکزی، راهرو و اتاق در دو سوی شاه نشین میشد که سال ها قبل یکی از اتاق ها تخریب شد. سپس زمینی که پیش از آن اتاق مذکور در آن قرار داشت به تملک همسایه درآمد.
خانه نوری زینال در روز ۲۵ مهر ماه سال ۱۳۸۳ با شماره ثبت ۱۱۱۹۳ به فهرست آثار ملی ایران افزوده شد.
برای بازدید از این بنای تاریخی به استان اردبیل، شهر اردبیل، میدان سرچشمه، محله اوچدکان، کوچه آیت الله سعیدی مراجعه نمایید.