
اردبیل یکی از کهنترین شهر های ایران است که علاوه بر داشتن طبیعت زیبا و جذاب خود، از آثار تاریخی و باستانی بسیاری نیز برخوردار میباشد. یکی از همین بناهای تاریخی و زیبا، خانه قدیمی سید هاشم ابراهیمی میباشد که در یکی از قدیمیترین محلات شهر اردبیل که اکنون، مرکز شهر نیز شناخته میشود، قرار گرفته است. خانه سید هاشم ابراهیمی، با داشتن قدمت طولانی، احتمالا در دوره زندیه - صفویه ساخته شد. این بنا قبلا متعلق به مرحوم سید هاشم ابراهیمی بوده ولی هم اکنون، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل مالک آن میباشد. از مهمترین عناصر این خانه دو طبقه، گچبری ها، نقاشی ها و کتیبه ها هستند. همچنین تزیینات موجود در سقف اتاق شاهنشین نیز از زیباترین و جذابترین عناصر آن به شمار میرود. این ساختمان دارای ۴۵۲ مترمربع اعیان و ۳۹۹ مترمربع عرصه است. از قسمت ورودی خانه که عبور کنید به هشتی کوچکی وارد خواهید شد که کوچه را به حیاط وصل میکند و با عبور از این هشتی کوچک، وارد حیاط مستطیل شکل این خانه خواهید شد. سپس یک بنای آجری با پنجره های زیبای چوبی، که یک طبقه همکف و یک طبقه زیر زمین دارد، در مقابل چشمتان پدیدار خواهد شد. همین پنجره های چوبی با انواع مختلف از شیشه های رنگی برش خورده، که در این ساختمان استفاده شده، زیبایی خاصی به بنا بخشیده است. یک حوض کوچک و مستطیلی شکل روبروی بنای اصلی وجود دارد. برای نمای بیرونی خانه تنها از تزیینات آجرکاری استفاده شده و با ورود به داخل بنا، پا به تالار زیبای این خانه قدیمی میگذارید؛ تالار بسیار بزرگ که یک شاه نشین زیبا و دو رواق دارد. چیزی که بیشتر از همه به چشم میخورد، نقش و نگار های گچبری است که بهم یزان بسیاری در سقف به کار رفتهاند. این گچبری ها ابتدا مرکز سقف و سپس حاشیه را با نقش و نگار های گل و برگ مزین کردهاند. همچنین در محل اتصال سقف به دیوار ها، مقرنس کاری های زیبا و ظریفی نیز به چشم میخورد. بر روی دیوار های این تالار، نقاشی های چشمنوازی همراه با کتیبه هایی زیبا به همراه نوشته هایی شامل اشعار متعدد و آیات قرآن دیده میشود. این طرح ها به گونهای ایجاد شدهاند که گویا به طرح موجود در سقف اتاق متصل هستند و این خصوصیت زیبایی تالار عمارت را چندین برابر کرده است. عملیات مرمت و بازسازی خانه سید هاشم ابراهیمی در سال ۱۳۸۰ شروع شد و با پایان یافتن این پروژه در سال ۱۳۸۳، به جایگاهی برای تجمعات میراث فرهنگی همچون یگان حفاظت از میراث فرهنگی، سمن سرای میراث فرهنگی و خانه گردشگری سلامت مبدل گردید.
این بنا در روز ۲۵ اسفند ماه سال ۱۳۷۹ با شماره ۳۰۴۱ به فهرست آثار ملی ایران افزوده شد.
برای بازدید از خانه سید هاشم ابراهیمی به استان اردبیل، میدان سرچشمه، کوچه شهیدگاه مراجعه کنید.