از جاذبه های منحصر به فرد در استان اردبیل می توان به دهکده سنگی و زیرزمینی ویند کلخوران اشاره نمود که از شاهکار های معماری به شمار می آید. قدمت این دهکده به دوره ایران باستان باز می گردد و تنوع خانه ها سبب شهرت آن شده‌اند.
کنده کاری های صورت گرفته در این دهکده، از عناصر بی‌نظیر آن است. تپه چله خانه، قره قیه و مسجد یری مناطقی هستند که خانه های سنگی را در خود جای داده‌اند. از این خانه ها تعدادی سفال یافت شده که از دوره های مختلف تاریخی به یادگار مانده‌اند.
تنوع سفال های یافت شده نشانه‌ای از استفاده مداوم از خانه ها در طول تاریخ می باشد. سفال هایی که از دوره های اشکانی یافت شده، قوس های جناغی که در دوره ساسانیان ایجاد شده بود و علامت هایی که از دوره اسلامی از جمله زمان حکومت تیموریان، سلجوقیان و صفویان به یادگار مانده، دلیلی بر قدمت این خانه ها هستند.
دهکده ویند کلخوران دارای چندین خانه سنگی جدا از هم است که شمار بیشتر آن ها در زیر تپه چله خانه واقع شده‌اند. بیشتر خانه های مذکور به شکل مربع، بیضی و مستطیل با سقفی هلالی بنا شده‌اند و راهرو ها، اتاق ها و مجتمع ها از جمله بخش های موجود در آن هستند. عناصری که همچنان در این خانه ها به چشم می خورد شامل طاقچه ها، جا چراغی ها و جای رخت خواب می شود.
سقف بسیاری از خانه ها به مرور زمان فرو ریخته و فضا های داخلی آن ها را پر کرده است. به همین خاطر امروزه بازدید از تعدادی از این خانه ها امکان پذیر نمی باشد. در این بین چندین خانه سالم نیز وجود دارد که گردشگران می توانند از آن ها دیدن نمایند.
در فاصله دو کیلومتری از ویند کلخوران، تپه‌ای رسوبی به چشم می خورد که ارتفاع زیادی دارد. گذر رودخانه بالیقلو از کنار آن سبب فرسایش این تپه و ایجاد یک دیوار بلند شده است. 50 متر بالاتر از سطح این رودخانه، دخمه‌ای سنگی دیده می شود که گویا یک ورودی به اتاقک دیگر است. این اتاقک دارای تزیینات بسیاری از جمله حروف کنده کاری شده می باشد که آن را زیبا نموده‌اند.
بر روی کوه های این منطقه چهل دخمه وجود دارد که در گذشته روستاییان از آن ها به عنوان انبار استفاده می کردند. امروزه دخمه های مذکور را تخلیه کرده‌اند و از آن ها محافظت می شود. با ورود به یکی از دخمه ها فضایی شبیه به هرم مثلثی شکل ناقص به چشم می خورد. تصویری شبیه به مثلث بر روی یک سنگ کنده کاری شده و در ضلع غربی دخمه تعبیه گردیده است.
برای بازدید از دهکده سنگی و زیرزمینی ویند کلخوران به استان اردبیل، 5 کیلومتری جنوب غربی سرعین، نزدیک جاده اردبیل به نیر، روستای ویند کلخوران مراجعه نمایید.
.jpg)
.jpg)
