در شهرستان خلخال، روستایی تاریخی وجود دارد که به دلیل دارا بودن یک گورستان قدیمی، سنگ نوشته هایی با خط کوفی با قدمت بیش از دو هزار سال و درختان کاج محلی و کهنسال که سن آن ها بیش از هزار سال می باشد، مشهور شده است.
درباره نام این روستا گفته هایی نسل به نسل منتقل شده که بر اساس آن ها شیخ شمس الدین اسدی که بنیانگذار این روستا بود، در گذشته از عربستان به ایران مهاجرت نمود. پدران ایشان به دلیل آزار مشرکان از مکه به مدینه رفته بودند و او نیز به عنوان مروج دین به خلخال آمد. هم اکنون می توان سنگ نوشته هایی را بر روی قبر شیخ شمس الدین مشاهده نمود که عظمت و شان ایشان را نشان می دهد. سنگ نوشته های مذکور دارای کنده کاری هایی است که نوشته هایی را به خط کوفی نشان می دهد. همچنین تراش کاری هایی بر روی سنگ نوشته انجام شده که نشانهای از مهارت و معلومات آن دوره به حساب می آید.
در دو سوی روستای شمس آباد دو دره با نام های خانه دره و ده دره قرار دارد و تخته سنگ های سلسلهای زیر روستا دیده می شود. قدمت گورستانی که در این مکان واقع شده را بیش از 1300 سال محاسبه کردهاند. سه مقبره که قدمت بالایی دارند در روستا دیده می شود که عباراتی به خط کوفی بر روی آن ها نوشته شده است. بر اساس گفته های ساکنین این روستا، مجسمه هایی به شکل قوچ بر روی این مقبره ها قرار داشت که افرادی در سال ۱۳۸۱ دزدیدند. سپس این مجسمه ها به همت اهالی روستا از دزدان پس گرفته شدند.
اعتقادی میان مردم منطقه وجود دارد که بر اساس آن بارش باران به دنبال شستن سر قوچ در رودخانه، اتفاق می افتد. از میان درختان بسیار کهنسال روستا، می توان به کاج محلی اشاره نمود که بیش از هزار سال عمر کرده است. علاوه بر اهمیت تاریخی، این منطقه از لحاظ زیبایی های طبیعی نیز غنی می باشد و سفر به آن فرصت خوبی را برای تماشای کوه، چشمه سار، جنگل، باغ ها به شما خواهد داد.
برای بازدید از روستا و گورستان تاریخی شمس آباد به استان اردبیل، شهرستان خلخال، بخش خورش رستم شمالی، نزدیک رودخانه قزل اوزون مراجعه نمایید. ۸ کیلومتر از مسیر منتهی به این روستا خاکی است و می توان آن را با اتومبیل پیمود. سپس برای رسیدن به آن مکان باید ۳۰۰ متر نیز پیاده روی کرد.
زمان پیشنهادی برای سفر به این منطقه، نیمه نخست سال می باشد. هیچگونه امکانات رفاهی در منطقه مذکور وجود ندارد؛ بنابراین همراه داشتن وجه نقد، کفش کوهنوردی، آب آشامیدنی، وعده غذایی و سوخت خودرو ضروری است. گردشگران می توانند از روستا های زیبای کزج و دایی کندی که در مقابل روستای مذکور قرار دارد نیز، بازدید نمایند.