از مهمترین دژ ها در استان اردبیل، قلعه بوینی یوغون نام دارد که پیش از ورود اسلام به ایران ساخته شد. «بوینی یوغون» عبارتی ترکی است که ترجمه آن به فارسی «گردن کلفت» می شود.
در این قلعه باستانی آثاری یافت شده که متعلق به دوره های مختلف از دوران مفرغ، زمان اشکانیان تا اسلامی می باشند. بنابراین تمدنی که زمانی در قلعه بوینی یوغون وجود داشته، دارای ۴۵۰۰ سال قدمت بود. آجر، سنگ، خشت و ساروج (چسبندهای که در طول تاریخ برای چسباندن سنگ ها به یکدیگر، به خوبی عمل می کرد) از جمله مصالحی هستند که در فرایند ایجاد قلعه مورد استفاده قرار گرفتند.
از نظر استحکام، دیوار های قلعه بر روی قطعات بسیار عظیم سنگ بنا شده که این مقدار مستحکم بودن آن ها، سبب به وجود آمدن شایعاتی گردیده بود. بر اساس شایعات موجود میان مردمان گذشته که سده ها پیش در این منطقه زندگی می کردند، گردشگران و افراد کنجکاوی که سعی در ورود به قلعه داشتند، گم می شدند. این شایعات به قدری گسترش پیدا کرده بود که به باور های خرافی تبدیل شد و مردم فکر میدکردند ساکنین قلعه آدم خوار هستند. توسعه بسیار این باور ها سبب شد که قلعه مذکور با نام قلعه آدم خوار مشهور شود.
پس از اینکه در سال های اخیر سازماندهی قلعه صورت گرفت و نوع معماری آن بررسی گردید، پرده از راز وجود این شایعات برداشته شد. از آن جایی که قلعه بوینی یوغون دارای دیوار هایی بسیار مرتفع با بلندی ۳۰۰ متر است، تنها از یک سو می توان به آن وارد و از سویی دیگر خارج گردید. دو جناح دیگر قلعه مذکور به قدری غیر قابل نفوذ بودند که کسی نمی توانست از آن ها عبور کند و افرادی که مجبور به خارج شدن از جهت دیگر قلعه بودند، (به دلیل صعبالعبور بودن مسیر نخست) به عنوان گمشده شناخته می شدند.
ساکنین این قلعه به دلیل زندگی کردن در ارتفاع، به آب دسترسی کافی نداشتند. بنابراین حوضچه های دست ساز سنگی را در بالای قلعه ایجاد نمودند تا قادر به تأمین آب مورد نیاز خود باشند. حوضچه های مذکور بسیار عمیق هستند که باور های خرافی دیگر ساکنین منطقه سبب شهرت آن ها با نام حوضچه هایی با عمق ناپیدا گردید. عمق بسیار حوضچه های مذکور می توانست در ذخیره ریزش های جوی مفید عمل کند. در اطراف آن ها نیز چند جوی کوچک بر روی سطح صخره تعبیه شده بود که کاربرد آن ها هدایت آب های جمع آوری شده به منظور ذخیره سازی بوده است. از روی تعداد بالای حوضچه ها و ابعاد بزرگ آن ها میتوان دریافت گروه قابل توجهی از مردم در گذشته ساکن این قلعه بودند.
برای بازدید از قلعه بوینی یوغون به استان اردبیل، ۱۱ کیلومتری شهر نیر، کنار روستای کورعباسلو مراجعه نمایید.