عمارت سالار سعید از مکان های گردشگری و تاریخی سنندج میباشد که در آن اشیاء باستانی و قدیمی کشف شده در استان و نیز استان های دیگر نگهداری و در معرض دید عموم قرار داده شده است. عمارت سالار سعید به درخواست ملا لطف الله شیخ الاسلام بنا گردید و پس از درگذشت ایشان، نوادگان وی این عمارت را به دو بخش تقسیم کرده و فروختند.
مالک قسمت اندرونی، خانواده حبیبی شدند و مالک قسمت بیرونی، تحت مالکیت عبدالحمید خان سنندجی یا سالار سعید قرار گرفت. واگذاری عمارت توسط سالار سعید در سال ۱۱۳۶ صورت گرفت و تا سال ۱۳۵۱، این عمارت در دست اداره فرهنگ بود که به عنوان کتابخانه و دانشسرا و... از آن استفاده میشد. سپس وزارت فرهنگ و هنر مالک آن گردید تا عمارت تبدیل به موزه شود. بنابراین پس از بازسازی و مرمت عمارت، در سال ۱۳۵۴، این بنا به عنوان موزه سنندج افتتاح و بازگشایی گردید. در ضمن، قسمت اندرونی نیز تا سال ۱۳۷۱ تحت تملک خانواده حبیبی بود که در همان سال میراث فرهنگی و گردشگری کردستان مالک آن شد.
درمورد قدمت این بنا باید گفت که عمارت سالار سعید در دوره ناصرالدین شاه قاجار ساخته شده و سبک معماری آن نیز متأثر از همان دوره قاجاریه میباشد. در زیرزمین عمارت سالار سعید یک حوض قرار دارد و سقف آن به شکل گنبد زیبایی ساخته شده است. در ساخت این عمارت از چوب، سنگ و آجر استفاده شده و پشت بام آن شیروانی است. از زیباترین بخشهای عمارت سالار سعید میتوان به پنجره های ارسی بزرگ که در هال قرار دارند، اشاره کرد که شامل هفت در هستند و به نوعی شاهکاری هنری محسوب میشوند.
زمانی که موزه سنندج افتتاح گردید، دو بخش باستان شناسی و مردم شناسی را شامل میشد که در بخش باستان شناسی، اشیاء مربوط به دوره های مختلف پیش از ورود اسلام به ایران به نمایش گذاشته شده است. بخش مردم شناسی آن به حالت نمایشگاه موقت در پیش از انقلاب بوده که در حوضخانه یا همان زیرزمین عمارت قرار دارد. از مهمترین وسایلی که در این بخش نگهداری میشوند میتوان به ظروف شیشهای و مجسمه های برنزی اشاره کرد.
با توجه به اینکه عمارت حبیبی یا عمارت سالار سعید، بسیار ارزشمند بوده و از اهمیت بسیار زیادی برخوردار میباشد، نامش در فهرست آثار ملی ایران نیز ثبت گردیده است.
برای بازدید از عمارت سالار سعید میتوانید به سنندج، خیابان امام خمینی، کوچه حبیبی مراجعه کنید. این مکان در بخش بیرونی عمارت ملا لطف الله شیخ الاسلام واقع شده است. همچنین عمارت سالار سعید در کنار ساختمان هایی همچون مسجد جامع، عمارت آصف وزیری و نیز خانه مجتهدی واقع شده است. برای دسترسی به این عمارت زیبا و بینظیر میتوانید از خوردوی شخصی یا وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید.