یکی از جاذبه های شهر زنجان که جزو مهم‌ترین و زیباترین مجموعه های تجاری کشور هم می باشد، بازار سنتی زنجان است. این بازار نقطه مرکزی بافت کهن شهر به حساب می آید و رو به روی آن دروازه قلتوق یا دروازه جنوبی شهر زنجان قرار دارد. این بازار یک خط مستقیم می باشد و دارای قسمت های شرقی و غربی است که با نام های بازار پایین و بالا شناخته می شوند. این مکان همچون بازار های دیگر شهر ها، مجموعه‌ای پویا به حساب می آمد که این موضوع را می توان از گستردگی جغرافیایی بازار، وجود چندین سرا، راسته، تعدادی مسجد و کاروانسرا های درون شهری که در راسته های فرعی بازار قرار گرفته‌اند و هر یک و کاربرد به خصوص خود را داشتند، دریافت.
عنوان طولانی‌ترین بازار سرپوشیده ایران به بازار سنتی زنجان اختصاص دارد. در سال ۱۲۰۵ هجری قمری، زمانی که آقا محمد خان قاجار حکومت می کرد عملیات ساخت بخش های اصلی این بازار آغاز گردید. این عملیات تا سال ۱۲۱۳ هجری قمری، یعنی دوره پادشاهی فتحعلی شاه قاجار، به طول انجامید. در طی سال ها بخش های مختلف از جمله گرمابه ها، مسجد ها، کاروانسرا ها و راسته ها به اطراف آن افزوده شدند و مجموعه کنونی به وجود آمد.
این مکان در اواخر دوره قاجار یعنی زمانی که محمد علی شاه بر تخت پادشاهی نشسته بود، به کامل‌ترین حد خود رسید. مساحت کل مجموعه بازار زنجان ۱۵ هکتار است که از این میزان ۵ هکتار آن مربوط به فعالیت های اقتصادی، ۷ هکتار آن مربوط به سکونت، ۲ هکتار به شبکه ارتباطی و ۱ هکتار دیگر مربوط به اماکن عام المنفعه می باشد.
از نظر تولیدات و نوع فعالیت، راسته های این بازار در هشت گروه قرار می گیرند. این هشت گروه عبارتند از راسته زرگر ها، کفاش ها، بزاز ها، سراج ها و... . تقسیم بندی که صورت گرفته به دلیل اهمیت حقوق صنفی و کنترل قیمت کالا های عرضه شده می باشد. مساجد موجود در بازار ۵ مورد هستند که نام آن ها بدین شرح است: مسجد آقا سید فتح الله، مسجد جامع، مسجد چهل ستون، مسجد حجت‌الاسلام و مسجد ملار. از تعدادی از کاروانسرا های این مکان در فرایند عرضه کالا ها استفاده می شد که نام آن ها، کاروانسرای حاج علی قلی و سرای حاج کربلایی علی می باشد.
تعداد ورودی های بازار زنجان از شبکه ارتباطی کل شهر، ۵۶ عدد است که تعدادی از آن ها اصلی و تعدادی فرعی به حساب می آیند. ۹۴۰ باب مغازه در این مکان واقع شده که به ۱۰ نوع شغل اختصاص دارند.
بازار سنتی زنجان از جمله آثار به ثبت رسیده در فهرست آثار ملی ایران می باشد.
برای بازدید از این مکان به استان زنجان، شهر زنجان، بلوار امام خمینی، سبزه میدان مراجعه نمایید.
_01.jpg)
.jpg)
_01.jpeg)
