در شهرستان تاریخی ماهنشان زنجان چندین بنای تاریخی واقع شده که یکی از مهمترین بنا های آن قلعه بهستان نام دارد. محل قرار گرفتن قلعه مذکور در روستایی به همین نام و در نزدیکی رود قزل اوزون می باشد. نام های دیگر این قلعه، کهن دژ و قلعه دیو است. نام قلعه دیو به این خاطر بر این بنا قرار گرفته که در گذشته مردم اعتقاد داشتند تخته سنگ های مسطحی که بالای ستون های عجیب و غریب قلعه دیده می شوند، محل استراحت دیو ها است.
ظاهر خاص و کمی عجیبی که نمای قلعه دارد، آن را از دیگر قلعه های باستانی متفاوت می نماید. جالب است بدانید خاک های سفت شده که یک نوع سنگ را به وجود می آورند در ساخت بنای مذکور به کار رفتهاند. این موضوع سبب شده وزش باد های تند و عبور رودخانه قزل اوزون از کنار قلعه تاثیر بسیاری بر آن بگذارد و موجب فرسایش آن شود. به همین دلیل این مکان جزو قلعه های در حال تخریب به حساب می آید که به توجه و مراقبت بیشتری نسبت به قلعه های سنگی نیازمند است.
با نگاه کردن به ظاهر قلعه دیواره ای از دودکش های به هم چسبیده و چند دودکش مجزا به چشم می خورد. روزنه هایی که در پایین قلعه بهستان وجود دارد بر اسرارآمیز و مرموز بودن بنا افزوده است. احتمالا دلیل ایجاد این قلعه فراهم آوردن مکانی مستحکم و مناسب برای حاکمان به منظور دفاع از قلمرو خود و مردم بود.
در گذشته درباره زمان ساخت این بنا، نظریاتی مبتنی بر مربوط بودن آن به دوره ساسانیان یا هخامنشیان، بیان می شد. اما امروزه با انجام تحقیقات بیشتر ثابت شد کهن دژ در دوره حکومت ماد ها ساخته شد.
همچنین احتمالا تا دوره اسلامی و سده های ۵ تا ۷ هجری قمری زندگی در این قلعه جریان داشته و رونق خود را حفظ کرده بود. این موضوع را می توان از پیدا شدن سفال های مربوط به دوره اسلامی در این قلعه دریافت. تعدادی از این سفال ها از نوع ساده و بدون لعاب هستند که تنها از اشکال هندسی برای زینت دادن به آن ها استفاده شده است. برخی از قطعات سفال های یافت شده نیز دارای زیر لعاب هایی به رنگ سبز و کرم هستند. البته بیان می شود در دوره فرمانروایی افشاریان، ایل افشار که در نزدیکی رودخانه قزل اوزون استقرار داشتند، از این قلعه به عنوان محل سکونت استفاده می کردند.
این بنای تاریخی در روز ۱۱ مهر ماه سال ۱۳۵۶ با شماره ثبت ۱۴۵۸ به فهرست آثار ملی ایران افزوده شد.
برای بازدید از قلعه بهستان به استان زنجان، شهرستان ماهنشان، روستای بهستان مراجعه نمایید. در نزدیکی این مکان، جاذبه دیدنی دیگری به نام دودکش جن ها قرار دارد که به گردشگران پیشنهاد می شود به دیدن آن نیز بروند.