قله بلقیس از دیدنی های استان زنجان است که بر روی آن یکی از آثار تاریخی به نام قلعه بلقیس قرار دارد. بلندی قله بلقیس از سطح دریا های آزاد حدود ۳۳۳۲ متر محاسبه شده و محل قرار گرفتن آن، در مرز میان استان های زنجان و آذربایجان غربی می باشد. قله مذکور به عنوان یکی از قله های تاریخی کشور شناخته می شود که درباره آن افسانه های زیادی نقل شده است. البته این افسانه ها و قداستی که مردم برای کوه ها قائل هستند، شامل برخی دیگر از قله ها نیز می شود. اما وجود آثار تاریخی بر روی برخی از آن ها، اهمیتشان را چند برابر کرده است.
دو قله بر روی کوه بلقیس به چشم می خورد که قلعه گفته شده، بر روی قله فرعی قرار دارد. این قله نسبت به دیگری کوتاهتر است و کمی با آن فاصله دارد. قلعه بلقیس که در این قله قرار دارد، از ارزش تاریخی بسیاری برخوردار بوده و چندین بار مورد بررسی قرار گرفته است. برای نخستین بار، فون دراوستن، در سال ۱۹۵۹ اقدام به تحقیق در این بنای تاریخی نمود. پس از آن، هر ساله هیئت باستان شناسی از این قلعه بازدید می کرد. سپس فردی به نام دیتریش هوف نیز در سال های ۱۹۶۶ و ۱۹۶۹ به بررسی این مکان پرداخت.
باستان شناسان معتقدند این بنا از دوره فرمانروایی ساسانیان بر جای مانده و بر اساس سبک معماری آن دوره بنا شده است. مواردی که این ادعا را ثابت می کنند عبارتند از آجر های به کار رفته در این بنا که مربوط به دوره ساسانیان هستند و سنگ و ماسه هایی به رنگ زرد که علائم حجاری ساسانی آن ها را نام گذاری کردهاند. در مقابل قلعه بلقیس تراسی چند طبقه به چشم می خورد که دارای اتاق هایی شبیه به پناهگاه با سقفی به شکل گنبد می باشند. به دلیل مدور بودن، این قلعه در گذشته به عنوان برج دیدبانی نیز کاربرد داشته است.
علاوه بر قلعه بلقیس، در نزدیکی این کوه محوطه تاریخی تخت سلیمان واقع شده که بسیاری از افسانه های موجود میان مردم مربوط به این محوطه است. گفته شده قلعه بلقیس یک دژ نظامی بوده که برای حفاظت از آتشکده آذرگشسپ و مجموعه تخت سلیمان بنا شده بود.
برای بازدید از قلعه بلقیس به استان زنجان، هجده کیلومتری شمال شرقی تخت سلیمان، تکاب مراجعه نمایید. از آن جایی که دامنه کوه بلقیس به جاده آسفالت و آبادی ها به دامنه نزدیک هستند، به راحتی می توان به مسیر های منتهی به قلعه مذکور، دسترسی پیدا کرد. همچنین بر خلاف دیگر قله های مناطق کوهستانی موجود در غرب کشور که صعود به آن ها در زمستان بسیار خطرناک می شود، بالا رفتن از این کوه چندان خطرناک نیست.